Blog
Europa riskeert AI-boycot door Big Tech
Redactie
“An oligarchy is taking shape (...)”, aldus ex-president Joe Biden over het huidige Amerikaanse sociale en economische klimaat. Biden deelde zijn zorgen over de toenemende concentratie van macht en welvaart onder een handjevol technocraten. Machtig zijn ze zeker, en niet alleen binnen Amerika. Het overgrote deel van de technologie die we in Europa gebruiken is afkomstig van Amerikaanse bedrijven; bedrijven die onder leiding staan van personen als Bezos, Musk en Zuckerberg. Er is dan ook sprake van een zekere afhankelijkheid ten opzichte van de Big Tech uit Amerika. En dat is zorgelijk, want op ieder moment dat het de magnaten goeddunkt kan er besloten worden om de Europese markt te verlaten. Misschien vraagt u zich af of dit wel realistisch is - Europa is toch een van de belangrijkste afzetmarkten voor Big Tech? Hoewel dat waar is, weegt de toenemende druk vanuit de EU op gangbare Amerikaanse praktijken daar steeds zwaarder tegenop. De onvrede onder tech-CEO’s neemt alsmaar toe en de weerstand wordt steeds luider. Met het presidentschap van Trump lijkt de dreiging voor een boycot alleen maar reëler te worden. Is Europa wel opgewassen tegen dit doemscenario?
Toenemende onvrede onder Big Tech
Mark Zuckerberg van Meta is een van de voormannen die al langere tijd zijn onvrede uit over het ‘strenge beleid’ van de EU. Naar zijn idee is de Europese wetgeving, waaronder de AVG en Digital Services Act, een soort verkapte heffing voor de techgiganten uit Amerika. Inmiddels zou er door hen al ruim 30 miljard dollar aan ‘belasting’ zijn betaald aan de Europese Commissie over de afgelopen twee decennia. Tim Cook van Apple deelt vergelijkbare zorgen. Beide CEO’s verwelkomen Trump met open armen als de 47e president van Amerika, en verzoeken hem om de tech industrie te verdedigen tegenover het Europese beleid. Gezien de inauguratiespeech van Trump, waarbij de belangrijkste techbestuurders overigens allemaal aanwezig waren, neemt Trump die kreet bijzonder serieus. Het ziet er wat dit betreft dan ook niet rooskleurig uit voor de Europese Unie.
Al vóór de inauguratie van Trump waren de gevolgen van het Europese beleid merkbaar. Zo heeft Zuckerberg meermaals aangegeven dat Europese burgers niet altijd beschikken over de laatste updates van apps en software. Het gaat hierbij onder andere om nieuwe AI-functies. Zelf noemt Zuckerberg het “sad that I basically have to tell our teams to launch our new AI advances everywhere except the EU at this point”. Een ander voorbeeld is het nieuwe mediaplatform Threads, dat relatief laat in Europa is gelanceerd als gevolg van de Europese regelgeving.
Waarom standvastig blijven?
Enerzijds is het zorgelijk dat de EU in zekere zin achterblijft. Het kan spanningen opleveren als omringende landen meer toegang hebben tot de nieuwste technologie dan wij. Bovendien maakt het ons vatbaar, bijvoorbeeld op het gebied van cybersecurity.
Anderzijds is dat achterblijven juist wat de EU zo sterk en uniek maakt. Het liefste zouden de, zoals Biden ze noemt, oligarchen hun invloeden ook hier op ongeremde wijze uitoefenen. De Amerikaanse heksenjacht op TikTok heeft bewezen hoe groot de belangen zijn bij het bemachtigen en kunnen controleren van de beste en nieuwste technologie. De partij met het beste algoritme kan maatschappelijk gezien het meeste teweegbrengen. Bij gebrek aan het huidige Europese kader zouden techgiganten met behulp van dergelijke algoritmes vrij spel kunnen krijgen ten opzichte van de Europese bevolking. Immers, vrijwel iedereen gebruikt de platforms die bedrijven als Meta te bieden hebben. En nou is het maar zeer de vraag of zulke bedrijven het beste met hun gebruikers voor hebben. Het verbaast in deze context niet dat het Europese Parlement oproept tot weerbaarheid tegenover de toenemende druk van de Big Tech. Europese wetgeving kan de invloeden van buitenaf remmen en zorgt ervoor dat Amerikaanse bedrijven zich aan bepaalde grenzen houden. Althans, dat hopen we…
Is de EU voorbereid?
Waar Biden respect had voor het Europese kader, lijkt Trump zich er weinig van aan te trekken. “America first”, aldus Trump. Als innovatieve bedrijven zoals Meta en Apple constant boetes krijgen opgelegd, zal Trump dat waarschijnlijk niet zomaar van zich afschudden. Het is denkbaar dat hij de EU onder druk zet om een mildere houding aan te nemen. En als de EU niet meebuigt, zou het zomaar kunnen dat Trump met de Big Tech afspreekt om de EU als het ware van haar technologie te beroven. Wellicht niet meteen in een keer, maar de gevolgen zullen niettemin merkbaar zijn.
De vraag is uiteraard of de EU een dergelijke tech-boycot kan verduren. Weerbaarheid tegenover de Amerikaanse tech-oligarchie is een mooi streven op papier, maar het kan een sombere situatie creëren in de praktijk. Om dat laatste te voorkomen is het belangrijk om flink te investeren in de Europese tech sector. Dat lijkt ook te zijn doorgedrongen bij de Commissie, die onlangs heeft aangekondigd 180 miljoen euro te investeren in “cutting-edge digital technologies" (waaronder AI). Door minder afhankelijk te worden van Amerikaanse tech wordt de Europese onderhandelingspositie versterkt. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, gezien de algehele voorsprong van de Amerikaanse tech. Zolang het niet reëel is dat Europa op eigen technologische schoenen staat, doet de EU er goed aan om de klachten vanuit Amerika serieus te nemen. Dat hoeft uiteraard niet zover te gaan dat de EU haar juridische kernwaarden opgeeft. Althans, dat hangt ervan af wat men uiteindelijk zwaarder vindt wegen: toegang hebben tot de nieuwste technologie of bescherming genieten van de potentiële gevaren van die technologie. Voor nu kunnen we enkel hopen dat het niet tot een dergelijk ultimatum hoeft te komen.
AI-forum 2025/1
De duistere zijde van ‘notice and takedown’ procedures en content monitoring
In de YouTube- en Cyando-uitspraak van 2021 wierp het Europese Hof licht op de rol van een platform zoals YouTube ten opzichte van de door haar gebruikers geplaatste content. Zo werd geconstateerd dat het zogenoemde safe harbor principe dat in 200...
Generatieve AI-vergoeding: is het juridisch mogelijk?
In toenemende mate wordt er gediscussieerd over de mogelijke implementatie van een (generatieve) AI-vergoeding, bedoeld om makers te compenseren voor het gebruik van hun werken bij de ontwikkeling van generatieve AI. In een reeks van drie artikele...
Aansprakelijkheid van aanbieders van generatieve AI
Generatieve AI-toepassingen kunnen illegaal tekst- en beeldmateriaal produceren en hun aanbieders kunnen dit niet altijd tegengaan. Dit doet denken aan problematiek omtrent online tussenhandeldiensten en roept de vraag op of de “safe harbour”-aans...
Wetsvoorstel opt-out regeling: treedt Engeland in de voetsporen van de EU?
Elton John en Paul McCartney zijn een van vele artiesten die zich hebben uitgesproken tegen het voornemen van de Britse overheid om de bestaande auteursrechtelijke beperking op tekst- en datamining (hierna: TDM-beperking) te verruimen. Naar Engels...
AI en de AVG: De belangrijkste inzichten uit EDPB Opinie 28/2024
Introductie
Op 17 december 2024 publiceerde de Europese Data Protection Board (“EDPB”)[1] een opinie inzake de relatie tussen gegevensbescherming en artificial intelligence (“AI”), ‘Opinion 28/2024 on certain data protection aspects related to th...
Waarom DeepSeek olie op het vuur gooit in de AI-wapenwedloop
Het is inmiddels twee jaar geleden dat OpenAI naar buiten trad met de revolutionaire ChatGPT. Het eerste krachtige AI-systeem dat vrij beschikbaar was en door eenieder breed kon worden ingezet. Sindsdien is AI het nieuwe modewoord en is het gebrui...
Gerechtvaardigd belang als grondslag voor het trainen van AI: hoe de Google Spain-zaak kan helpen
De opkomst van juridische taalmodellen (LLMs) roept belangrijke vragen op over de omgang met bijzondere en/of gevoelige persoonsgegevens. Kunnen dergelijke gegevens worden gescrapet? En zo ja, mogen ze worden gebruikt om LLMs te trainen?
Privacy-...
Tekst- en datamining vs auteursrecht: eerste rechtspraak
Tekst- en datamining is het machinaal scannen van data om informatie te verkrijgen, bijvoorbeeld ter ontwikkeling van een generatief AI-model. Met de invoering van de DSM-richtlijn in 2019 is deze bezigheid nader gekwalificeerd ten opzichte van he...
Europese Commissie trekt wetsvoorstel voor AI-aansprakelijkheidsrichtlijn in
Het wetsvoorstel voor een AI-aansprakelijkheidsrichtlijn (ook wel de “AI Liability Directive”) is van de baan. Dat volgt uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor 2025.[1] Reden van de intrekking van het wetsvoorstel, dat op 29 septembe...
Het gebruik van artificiële intelligentie (AI) door het EUIPO in registratieprocedures
Het gebruik van artificiële intelligentie (AI) voor het EUIPO in registratieprocedures
Technologische vernieuwing was altijd al cruciaal in de ontwikkeling van het intellectueel eigendomsrecht (IER). Het leidde tot de noodzaak van een wetgeven...
AI in de zorg: wie is er aansprakelijk als het misgaat?
Binnen de zorgsector wordt steeds vaker gebruikgemaakt van AI als hulpmiddel. Met name tijdens het diagnostisch proces zetten zorgverleners AI-systemen in om het ziektebeeld van patiënten beter in kaart te brengen. Meestal gaat dit goed, met posit...
Amerikaanse rechter verwerpt fair use als grond voor tekst- en datamining
In een filmachtige wending heeft Amerikaanse rechter Bibas zijn zogenoemde summary judgement (een soort kort geding) in de zaak Thomson Reuters v Ross omgegooid: in plaats van een jury bij het geschil te betrekken wordt het geschil grotendeels afg...
Eerste AI-kunstveiling wekt grote verontwaardiging
Het Amerikaanse veilinghuis Christie's heeft ‘s werelds eerste grote veiling voor AI-kunst aangekondigd. Want “AI-technologie is ongetwijfeld de toekomst”, zegt een prominente woordvoerder. Zodanig zelfs, dat het veilinghuis aansluiting zoekt met ...
AI bij de Rijksoverheid: is het wenselijk en wat zijn de gevaren?
De mogelijkheden van AI zijn eindeloos, waaronder voor de Rijksoverheid. Maar als de toeslagenaffaire ons iets heeft geleerd, dan is het dat hierbij oppassen is geblazen. De realiteit is nog altijd dat kunstmatige algoritmes imperfecte verlengstuk...
Bescherming van AI-output: modellenrecht to the rescue?
AI en het auteursrecht
Op dit moment is er veel te doen over de vraag of door artificiële intelligentie (AI) gegenereerde output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen...
Google aangeklaagd om AI-summaries in zoekresultaten
Meer en meer bedrijven integreren AI in hun diensten, en techgigant Google is daar uiteraard geen uitzondering van. Van oorsprong indexeert de zoekmachine webpagina's die als aanklikbare links aan gebruikers worden getoond nadat zij daarvoor relev...
Machine “Unlearning”: nieuwe hoop voor mens en maker?
Er is veel over te doen geweest, met name in de creatieve industrie: het proces van machine learning en tekst- en datamining. Voordat kunstmatige algoritmes op het niveau presteren dat we van ze gewend zijn, ondergaan ze een langdurig trainingspro...
Dit zijn de beste juridische GenAI tools van 2025
Bent u een van de vele gebruikers van handige juridische tools als Harvey en CoCounsel? Dan verdient het recente onderzoek van Vals AI uw aandacht. Vals AI is een bedrijf dat de prestaties van grote taalmodellen evalueert voor specifieke bedrijfst...
Meta riskeert strafrechtelijke aansprakelijkheid voor tekst- en datamining
Meta wordt ervan beschuldigd dat zij zonder toestemming 81 terabyte aan boeken heeft gedownload uit illegaal beschikbare bronnen zoals Z-Library en LibGen. De zaak heeft iets weg van de Google boekenzaak uit 2015, waarbij Google miljoenen boeken v...
TikTok en X als eerste aangeklaagd voor verboden AI-praktijken
Afgelopen maand zijn de bepalingen uit de AI-verordening voor verboden AI-systemen in werking getreden. Het gaat om praktijken waarvan de Europese Commissie oordeelt dat ze zo ingrijpend zijn, dat ze niet passen in de Europese samenleving. Denk hi...
Franse schrijvers en uitgevers voegen zich in de strijd tegen Meta
Drie grote uitgeverij- en auteursverenigingen in Frankrijk hebben een rechtszaak aangespannen tegen Meta, het Amerikaanse bedrijf achter onder andere Facebook en Instagram. De verenigingen beschuldigen Meta van het op grote schaal schenden van aut...
Big Tech voert druk nu ook op in thuisbasis Amerika
Afgelopen maand bespraken we hoe Europa een AI-boycot door de Amerikaanse Big Tech riskeert. Nog geen week later trok de Europese Commissie het wetsvoorstel voor de AI-aansprakelijkheidsrichtlijn in (meer hierover in dit artikel). Hoewel de intrek...
Mijn en dijn: de nieuwe rol van robots.txt als auteursrechtelijk voorbehoud bij tekst- en datamining
Noot bij Rb. Amsterdam HowardsHome[1]
Langzaamaan beginnen vonnissen gewezen te worden die grotere of kleinere impact hebben op de AI-wereld. Eén van de onderwerpen waar veel over te doen is, is de (on)rechtmatigheid van het gebruik van auteursre...
Wat de ‘Trump Gaza’ video ons leert over de risico’s van AI-gebruik
Het zal u niet zijn ontgaan: de bizarre video over de Gazastrook die afgelopen maand door Amerikaans president Trump is gedeeld. In de video worden Trump en Netanyahu, de premier van Israël, zonnend op het strand van een Dubai-achtig Gaza afgebeel...
AI-gestuurde aanbevelingssystemen dehumaniseren het internet
“Dehumanization happens when people are depicted, regarded, or treated as not human or less human” - Maria Kronfeldner, filosoof. Vroeger kwam dit tot uiting in de vorm van slavernij en sociale klassen. Maar we zien nu dat het ook subtieler kan. N...
Generatieve AI in reclame: de juridische risico’s
Generatieve AI doet rap zijn intrede in de reclamewereld. Een AI-tool zoals Midjourney genereert binnen seconden een visueel verbluffende campagne, ChatGPT schrijft daar een pakkende slogan bij en een AI-stem van Speechify spreekt moeiteloos de vo...
GPT-4o en het Ghibli Effect: de genadeslag voor ontwerpers en rechthebbenden?
Afgelopen week stond social media vol met afbeeldingen in de kenmerkende stijl van de Japanse animatiestudio Ghibli. Dit was het gevolg van de release van OpenAI's nieuwe afbeeldingsgenerator, die onderdeel uitmaakt van de reeds bestaande chatbot ...
Anthropic mag de ontwikkeling van Claude AI doorzetten, ondanks zorgen auteursrecht
Van de 39 Amerikaanse auteursrechtzaken op het gebied van AI-ontwikkeling, zijn er twee gericht tegen ontwikkelaar Anthropic. Anthropic is het bedrijf achter Claude AI, een chatbot van vergelijkbare aard en kwaliteit als ChatGPT. Claude is deels g...
AI Verordening: Hoe verzeker je AI-geletterdheid binnen je organisatie?
Sinds 2 februari 2025 zijn aanbieders en gebruiksverantwoordelijken van AI-systemen verplicht om voldoende AI-geletterdheid te verzekeren van hun personeel en andere personen die namens hen AI-systemen gebruiken. Als onderdeel van de eerste ree...
Creatieve sector verontwaardigd over nieuwe Gedragscode AI-verordening
Het Europese AI-bureau heeft recent de derde en laatste conceptversie gepubliceerd van de Gedragscode voor aanbieders van generatieve AI, als aanvulling op de AI-verordening. Makers, uitvoerende kunstenaars en rechthebbenden reageren hierop veront...
Britse denktank wil commerciële AI-training in Engeland legaliseren
2 maanden terug bespraken we hoe de Britse overheid een auteursrechtelijke hervorming overweegt op basis waarvan bedrijven voor commerciële doeleinden mogen tekst- en dataminen, tenzij rechthebbenden zich daar uitdrukkelijk tegen verzetten. Oftewe...
Generatieve AI als voertuig voor de meningsuiting en creatieve expressie
De discussie over generatieve AI in de kunstwereld wordt vaak gedomineerd door zorgen. Makers en rechthebbenden vrezen dat hun werken worden nagebootst, dat creatieve beroepen onder druk komen te staan en dat bestaande rechten worden ondermijnd. M...
Hoe GPT-NL en Nextcloud de afhankelijkheid van Big Tech helpen terugdringen
In een wereld waarin taalmodellen als ChatGPT razendsnel terrein winnen, groeit ook het besef van afhankelijkheid. De meeste krachtige AI-systemen worden gebouwd en beheerd door een handvol grote Amerikaanse technologiebedrijven, die beperkte tran...
AI-training is geen fair use, concludeert een groep Amerikaanse hoogleraren
Een groep toonaangevende Amerikaanse hoogleraren auteursrecht heeft zich uitgesproken tegen Meta’s beroep op fair use voor het trainen van generatieve AI-modellen. In een stevig beargumenteerde amicus brief stellen de experts dat het gebruik van a...
Blog
Europa riskeert AI-boycot door Big Tech
Redactie
“An oligarchy is taking shape (...)”, aldus ex-president Joe Biden over het huidige Amerikaanse sociale en economische klimaat. Biden deelde zijn zorgen over de toenemende concentratie van macht en welvaart onder een handjevol technocraten. Machtig zijn ze zeker, en niet alleen binnen Amerika. Het overgrote deel van de technologie die we in Europa gebruiken is afkomstig van Amerikaanse bedrijven; bedrijven die onder leiding staan van personen als Bezos, Musk en Zuckerberg. Er is dan ook sprake van een zekere afhankelijkheid ten opzichte van de Big Tech uit Amerika. En dat is zorgelijk, want op ieder moment dat het de magnaten goeddunkt kan er besloten worden om de Europese markt te verlaten. Misschien vraagt u zich af of dit wel realistisch is - Europa is toch een van de belangrijkste afzetmarkten voor Big Tech? Hoewel dat waar is, weegt de toenemende druk vanuit de EU op gangbare Amerikaanse praktijken daar steeds zwaarder tegenop. De onvrede onder tech-CEO’s neemt alsmaar toe en de weerstand wordt steeds luider. Met het presidentschap van Trump lijkt de dreiging voor een boycot alleen maar reëler te worden. Is Europa wel opgewassen tegen dit doemscenario?
Toenemende onvrede onder Big Tech
Mark Zuckerberg van Meta is een van de voormannen die al langere tijd zijn onvrede uit over het ‘strenge beleid’ van de EU. Naar zijn idee is de Europese wetgeving, waaronder de AVG en Digital Services Act, een soort verkapte heffing voor de techgiganten uit Amerika. Inmiddels zou er door hen al ruim 30 miljard dollar aan ‘belasting’ zijn betaald aan de Europese Commissie over de afgelopen twee decennia. Tim Cook van Apple deelt vergelijkbare zorgen. Beide CEO’s verwelkomen Trump met open armen als de 47e president van Amerika, en verzoeken hem om de tech industrie te verdedigen tegenover het Europese beleid. Gezien de inauguratiespeech van Trump, waarbij de belangrijkste techbestuurders overigens allemaal aanwezig waren, neemt Trump die kreet bijzonder serieus. Het ziet er wat dit betreft dan ook niet rooskleurig uit voor de Europese Unie.
Al vóór de inauguratie van Trump waren de gevolgen van het Europese beleid merkbaar. Zo heeft Zuckerberg meermaals aangegeven dat Europese burgers niet altijd beschikken over de laatste updates van apps en software. Het gaat hierbij onder andere om nieuwe AI-functies. Zelf noemt Zuckerberg het “sad that I basically have to tell our teams to launch our new AI advances everywhere except the EU at this point”. Een ander voorbeeld is het nieuwe mediaplatform Threads, dat relatief laat in Europa is gelanceerd als gevolg van de Europese regelgeving.
Waarom standvastig blijven?
Enerzijds is het zorgelijk dat de EU in zekere zin achterblijft. Het kan spanningen opleveren als omringende landen meer toegang hebben tot de nieuwste technologie dan wij. Bovendien maakt het ons vatbaar, bijvoorbeeld op het gebied van cybersecurity.
Anderzijds is dat achterblijven juist wat de EU zo sterk en uniek maakt. Het liefste zouden de, zoals Biden ze noemt, oligarchen hun invloeden ook hier op ongeremde wijze uitoefenen. De Amerikaanse heksenjacht op TikTok heeft bewezen hoe groot de belangen zijn bij het bemachtigen en kunnen controleren van de beste en nieuwste technologie. De partij met het beste algoritme kan maatschappelijk gezien het meeste teweegbrengen. Bij gebrek aan het huidige Europese kader zouden techgiganten met behulp van dergelijke algoritmes vrij spel kunnen krijgen ten opzichte van de Europese bevolking. Immers, vrijwel iedereen gebruikt de platforms die bedrijven als Meta te bieden hebben. En nou is het maar zeer de vraag of zulke bedrijven het beste met hun gebruikers voor hebben. Het verbaast in deze context niet dat het Europese Parlement oproept tot weerbaarheid tegenover de toenemende druk van de Big Tech. Europese wetgeving kan de invloeden van buitenaf remmen en zorgt ervoor dat Amerikaanse bedrijven zich aan bepaalde grenzen houden. Althans, dat hopen we…
Is de EU voorbereid?
Waar Biden respect had voor het Europese kader, lijkt Trump zich er weinig van aan te trekken. “America first”, aldus Trump. Als innovatieve bedrijven zoals Meta en Apple constant boetes krijgen opgelegd, zal Trump dat waarschijnlijk niet zomaar van zich afschudden. Het is denkbaar dat hij de EU onder druk zet om een mildere houding aan te nemen. En als de EU niet meebuigt, zou het zomaar kunnen dat Trump met de Big Tech afspreekt om de EU als het ware van haar technologie te beroven. Wellicht niet meteen in een keer, maar de gevolgen zullen niettemin merkbaar zijn.
De vraag is uiteraard of de EU een dergelijke tech-boycot kan verduren. Weerbaarheid tegenover de Amerikaanse tech-oligarchie is een mooi streven op papier, maar het kan een sombere situatie creëren in de praktijk. Om dat laatste te voorkomen is het belangrijk om flink te investeren in de Europese tech sector. Dat lijkt ook te zijn doorgedrongen bij de Commissie, die onlangs heeft aangekondigd 180 miljoen euro te investeren in “cutting-edge digital technologies" (waaronder AI). Door minder afhankelijk te worden van Amerikaanse tech wordt de Europese onderhandelingspositie versterkt. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, gezien de algehele voorsprong van de Amerikaanse tech. Zolang het niet reëel is dat Europa op eigen technologische schoenen staat, doet de EU er goed aan om de klachten vanuit Amerika serieus te nemen. Dat hoeft uiteraard niet zover te gaan dat de EU haar juridische kernwaarden opgeeft. Althans, dat hangt ervan af wat men uiteindelijk zwaarder vindt wegen: toegang hebben tot de nieuwste technologie of bescherming genieten van de potentiële gevaren van die technologie. Voor nu kunnen we enkel hopen dat het niet tot een dergelijk ultimatum hoeft te komen.
AI-forum 2025/1
De duistere zijde van ‘notice and takedown’ procedures en content monitoring
In de YouTube- en Cyando-uitspraak van 2021 wierp het Europese Hof licht op de rol van een platform zoals YouTube ten opzichte van de door haar gebruikers geplaatste content. Zo werd geconstateerd dat het zogenoemde safe harbor principe dat in 200...
Generatieve AI-vergoeding: is het juridisch mogelijk?
In toenemende mate wordt er gediscussieerd over de mogelijke implementatie van een (generatieve) AI-vergoeding, bedoeld om makers te compenseren voor het gebruik van hun werken bij de ontwikkeling van generatieve AI. In een reeks van drie artikele...
Aansprakelijkheid van aanbieders van generatieve AI
Generatieve AI-toepassingen kunnen illegaal tekst- en beeldmateriaal produceren en hun aanbieders kunnen dit niet altijd tegengaan. Dit doet denken aan problematiek omtrent online tussenhandeldiensten en roept de vraag op of de “safe harbour”-aans...
Wetsvoorstel opt-out regeling: treedt Engeland in de voetsporen van de EU?
Elton John en Paul McCartney zijn een van vele artiesten die zich hebben uitgesproken tegen het voornemen van de Britse overheid om de bestaande auteursrechtelijke beperking op tekst- en datamining (hierna: TDM-beperking) te verruimen. Naar Engels...
AI en de AVG: De belangrijkste inzichten uit EDPB Opinie 28/2024
Introductie
Op 17 december 2024 publiceerde de Europese Data Protection Board (“EDPB”)[1] een opinie inzake de relatie tussen gegevensbescherming en artificial intelligence (“AI”), ‘Opinion 28/2024 on certain data protection aspects related to th...
Waarom DeepSeek olie op het vuur gooit in de AI-wapenwedloop
Het is inmiddels twee jaar geleden dat OpenAI naar buiten trad met de revolutionaire ChatGPT. Het eerste krachtige AI-systeem dat vrij beschikbaar was en door eenieder breed kon worden ingezet. Sindsdien is AI het nieuwe modewoord en is het gebrui...
Gerechtvaardigd belang als grondslag voor het trainen van AI: hoe de Google Spain-zaak kan helpen
De opkomst van juridische taalmodellen (LLMs) roept belangrijke vragen op over de omgang met bijzondere en/of gevoelige persoonsgegevens. Kunnen dergelijke gegevens worden gescrapet? En zo ja, mogen ze worden gebruikt om LLMs te trainen?
Privacy-...
Tekst- en datamining vs auteursrecht: eerste rechtspraak
Tekst- en datamining is het machinaal scannen van data om informatie te verkrijgen, bijvoorbeeld ter ontwikkeling van een generatief AI-model. Met de invoering van de DSM-richtlijn in 2019 is deze bezigheid nader gekwalificeerd ten opzichte van he...
Europese Commissie trekt wetsvoorstel voor AI-aansprakelijkheidsrichtlijn in
Het wetsvoorstel voor een AI-aansprakelijkheidsrichtlijn (ook wel de “AI Liability Directive”) is van de baan. Dat volgt uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor 2025.[1] Reden van de intrekking van het wetsvoorstel, dat op 29 septembe...
Het gebruik van artificiële intelligentie (AI) door het EUIPO in registratieprocedures
Het gebruik van artificiële intelligentie (AI) voor het EUIPO in registratieprocedures
Technologische vernieuwing was altijd al cruciaal in de ontwikkeling van het intellectueel eigendomsrecht (IER). Het leidde tot de noodzaak van een wetgeven...
AI in de zorg: wie is er aansprakelijk als het misgaat?
Binnen de zorgsector wordt steeds vaker gebruikgemaakt van AI als hulpmiddel. Met name tijdens het diagnostisch proces zetten zorgverleners AI-systemen in om het ziektebeeld van patiënten beter in kaart te brengen. Meestal gaat dit goed, met posit...
Amerikaanse rechter verwerpt fair use als grond voor tekst- en datamining
In een filmachtige wending heeft Amerikaanse rechter Bibas zijn zogenoemde summary judgement (een soort kort geding) in de zaak Thomson Reuters v Ross omgegooid: in plaats van een jury bij het geschil te betrekken wordt het geschil grotendeels afg...
Eerste AI-kunstveiling wekt grote verontwaardiging
Het Amerikaanse veilinghuis Christie's heeft ‘s werelds eerste grote veiling voor AI-kunst aangekondigd. Want “AI-technologie is ongetwijfeld de toekomst”, zegt een prominente woordvoerder. Zodanig zelfs, dat het veilinghuis aansluiting zoekt met ...
AI bij de Rijksoverheid: is het wenselijk en wat zijn de gevaren?
De mogelijkheden van AI zijn eindeloos, waaronder voor de Rijksoverheid. Maar als de toeslagenaffaire ons iets heeft geleerd, dan is het dat hierbij oppassen is geblazen. De realiteit is nog altijd dat kunstmatige algoritmes imperfecte verlengstuk...
Bescherming van AI-output: modellenrecht to the rescue?
AI en het auteursrecht
Op dit moment is er veel te doen over de vraag of door artificiële intelligentie (AI) gegenereerde output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen...
Google aangeklaagd om AI-summaries in zoekresultaten
Meer en meer bedrijven integreren AI in hun diensten, en techgigant Google is daar uiteraard geen uitzondering van. Van oorsprong indexeert de zoekmachine webpagina's die als aanklikbare links aan gebruikers worden getoond nadat zij daarvoor relev...
Machine “Unlearning”: nieuwe hoop voor mens en maker?
Er is veel over te doen geweest, met name in de creatieve industrie: het proces van machine learning en tekst- en datamining. Voordat kunstmatige algoritmes op het niveau presteren dat we van ze gewend zijn, ondergaan ze een langdurig trainingspro...
Dit zijn de beste juridische GenAI tools van 2025
Bent u een van de vele gebruikers van handige juridische tools als Harvey en CoCounsel? Dan verdient het recente onderzoek van Vals AI uw aandacht. Vals AI is een bedrijf dat de prestaties van grote taalmodellen evalueert voor specifieke bedrijfst...
Meta riskeert strafrechtelijke aansprakelijkheid voor tekst- en datamining
Meta wordt ervan beschuldigd dat zij zonder toestemming 81 terabyte aan boeken heeft gedownload uit illegaal beschikbare bronnen zoals Z-Library en LibGen. De zaak heeft iets weg van de Google boekenzaak uit 2015, waarbij Google miljoenen boeken v...
TikTok en X als eerste aangeklaagd voor verboden AI-praktijken
Afgelopen maand zijn de bepalingen uit de AI-verordening voor verboden AI-systemen in werking getreden. Het gaat om praktijken waarvan de Europese Commissie oordeelt dat ze zo ingrijpend zijn, dat ze niet passen in de Europese samenleving. Denk hi...
Franse schrijvers en uitgevers voegen zich in de strijd tegen Meta
Drie grote uitgeverij- en auteursverenigingen in Frankrijk hebben een rechtszaak aangespannen tegen Meta, het Amerikaanse bedrijf achter onder andere Facebook en Instagram. De verenigingen beschuldigen Meta van het op grote schaal schenden van aut...
Big Tech voert druk nu ook op in thuisbasis Amerika
Afgelopen maand bespraken we hoe Europa een AI-boycot door de Amerikaanse Big Tech riskeert. Nog geen week later trok de Europese Commissie het wetsvoorstel voor de AI-aansprakelijkheidsrichtlijn in (meer hierover in dit artikel). Hoewel de intrek...
Mijn en dijn: de nieuwe rol van robots.txt als auteursrechtelijk voorbehoud bij tekst- en datamining
Noot bij Rb. Amsterdam HowardsHome[1]
Langzaamaan beginnen vonnissen gewezen te worden die grotere of kleinere impact hebben op de AI-wereld. Eén van de onderwerpen waar veel over te doen is, is de (on)rechtmatigheid van het gebruik van auteursre...
Wat de ‘Trump Gaza’ video ons leert over de risico’s van AI-gebruik
Het zal u niet zijn ontgaan: de bizarre video over de Gazastrook die afgelopen maand door Amerikaans president Trump is gedeeld. In de video worden Trump en Netanyahu, de premier van Israël, zonnend op het strand van een Dubai-achtig Gaza afgebeel...
AI-gestuurde aanbevelingssystemen dehumaniseren het internet
“Dehumanization happens when people are depicted, regarded, or treated as not human or less human” - Maria Kronfeldner, filosoof. Vroeger kwam dit tot uiting in de vorm van slavernij en sociale klassen. Maar we zien nu dat het ook subtieler kan. N...
Generatieve AI in reclame: de juridische risico’s
Generatieve AI doet rap zijn intrede in de reclamewereld. Een AI-tool zoals Midjourney genereert binnen seconden een visueel verbluffende campagne, ChatGPT schrijft daar een pakkende slogan bij en een AI-stem van Speechify spreekt moeiteloos de vo...
GPT-4o en het Ghibli Effect: de genadeslag voor ontwerpers en rechthebbenden?
Afgelopen week stond social media vol met afbeeldingen in de kenmerkende stijl van de Japanse animatiestudio Ghibli. Dit was het gevolg van de release van OpenAI's nieuwe afbeeldingsgenerator, die onderdeel uitmaakt van de reeds bestaande chatbot ...
Anthropic mag de ontwikkeling van Claude AI doorzetten, ondanks zorgen auteursrecht
Van de 39 Amerikaanse auteursrechtzaken op het gebied van AI-ontwikkeling, zijn er twee gericht tegen ontwikkelaar Anthropic. Anthropic is het bedrijf achter Claude AI, een chatbot van vergelijkbare aard en kwaliteit als ChatGPT. Claude is deels g...
AI Verordening: Hoe verzeker je AI-geletterdheid binnen je organisatie?
Sinds 2 februari 2025 zijn aanbieders en gebruiksverantwoordelijken van AI-systemen verplicht om voldoende AI-geletterdheid te verzekeren van hun personeel en andere personen die namens hen AI-systemen gebruiken. Als onderdeel van de eerste ree...
Creatieve sector verontwaardigd over nieuwe Gedragscode AI-verordening
Het Europese AI-bureau heeft recent de derde en laatste conceptversie gepubliceerd van de Gedragscode voor aanbieders van generatieve AI, als aanvulling op de AI-verordening. Makers, uitvoerende kunstenaars en rechthebbenden reageren hierop veront...
Britse denktank wil commerciële AI-training in Engeland legaliseren
2 maanden terug bespraken we hoe de Britse overheid een auteursrechtelijke hervorming overweegt op basis waarvan bedrijven voor commerciële doeleinden mogen tekst- en dataminen, tenzij rechthebbenden zich daar uitdrukkelijk tegen verzetten. Oftewe...
Generatieve AI als voertuig voor de meningsuiting en creatieve expressie
De discussie over generatieve AI in de kunstwereld wordt vaak gedomineerd door zorgen. Makers en rechthebbenden vrezen dat hun werken worden nagebootst, dat creatieve beroepen onder druk komen te staan en dat bestaande rechten worden ondermijnd. M...
Hoe GPT-NL en Nextcloud de afhankelijkheid van Big Tech helpen terugdringen
In een wereld waarin taalmodellen als ChatGPT razendsnel terrein winnen, groeit ook het besef van afhankelijkheid. De meeste krachtige AI-systemen worden gebouwd en beheerd door een handvol grote Amerikaanse technologiebedrijven, die beperkte tran...
AI-training is geen fair use, concludeert een groep Amerikaanse hoogleraren
Een groep toonaangevende Amerikaanse hoogleraren auteursrecht heeft zich uitgesproken tegen Meta’s beroep op fair use voor het trainen van generatieve AI-modellen. In een stevig beargumenteerde amicus brief stellen de experts dat het gebruik van a...