Blog
Amerikaans wetsvoorstel verbiedt niet-federale AI-wetgeving voor 10 jaar
Redactie
In het Huis van Afgevaardigden (de Amerikaanse tegenhanger van de Tweede Kamer) is een wetsvoorstel ingediend dat staten en andere niet-federale overheden de komende tien jaar verbiedt om eigen regels op te stellen voor kunstmatige intelligentie. Dit terwijl AI zich razendsnel ontwikkelt en steeds vaker wordt ingezet bij gevoelige maatschappelijke beslissingen. Het voorstel leidt tot felle kritiek van academici, belangenorganisaties en vakbonden. In deze blog bespreken we eerst wat er precies in het voorstel staat en hoe daarop wordt gereageerd. Vervolgens gaan we in op de mogelijke gevolgen voor de Amerikaanse rechtsstaat. Tot slot plaatsen we deze ontwikkeling in internationaal perspectief.
Wat houdt het wetsvoorstel in?
Het voorstel stamt uit het belasting- en bezuinigingspakket van president Trump, waarin een bepaling is opgenomen die staten verbiedt om gedurende tien jaar eigen wetten te maken over AI-modellen, -systemen of geautomatiseerde besluitvorming. Het voorstel is inmiddels goedgekeurd door de begrotingscommissie van het Huis, maar moet nog door het volledige Congres.
De weerstand is groot. In een gezamenlijke brief aan het Congres uitten 141 organisaties hun zorgen. Ondertekenaars zijn onder andere universiteiten als Essex, belangenorganisaties als het Economic Policy Institute, en werknemerscoalities van Amazon en Google. Zij waarschuwen dat bedrijven door deze wetgeving schadelijke algoritmes kunnen inzetten zonder politieke of juridische verantwoording. Zelfs bij opzettelijke schade zou er geen mogelijkheid zijn om in te grijpen. De federale regels bieden weinig tegenwicht. Kort na zijn aantreden draaide Trump een uitvoeringsbesluit van Biden terug dat voorzag in AI-veiligheidsmaatregelen. Ook versoepelde hij recent exportbeperkingen op AI-chips. De regering richt zich nadrukkelijk op het behouden van een mondiale voorsprong in AI-technologie, en vreest dat regulering deze groei zal afremmen.
Wat zijn de implicaties van het voorstel?
Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, betekent dat een decennium lang stilstand in de regulering van AI op staatsniveau. Afhankelijk van de federale wetgeving, zou dat grote gevolgen kunnen hebben. AI-systemen bepalen bijvoorbeeld steeds vaker of iemand een lening krijgt, wordt aangenomen voor een baan, of in aanmerking komt voor medische zorg of politietoezicht. Zonder juridische kaders kunnen bedrijven zulke systemen inzetten zonder transparantie, zonder aansprakelijkheid, en zonder externe controle.
De vrees is dat dit zal leiden tot een situatie waarin Big Tech de maatschappelijke spelregels bepaalt. De vergelijking met een ‘dystopie’ komt niet uit activistische hoek, maar wordt gevoed door signalen vanuit de industrie zelf. OpenAI-CEO Sam Altman, een voorstander van AI-innovatie, verklaarde in 2023 in de Senaat dat overheidsinterventie “cruciaal” is om risico’s te beperken. Volgens Altman is een risicogebaseerde aanpak nodig, met duidelijke regels en juridische helderheid. Ook hij onderkent dat AI zonder regels gevaarlijk terrein is.
Juist nu de technologie zich exponentieel ontwikkelt, is de afwezigheid van toezicht problematisch. De afgelopen jaren zagen we de opkomst van generatieve AI, autonome besluitvormingssystemen en deepfake-technologieën die zich moeilijk laten terugdraaien als ze eenmaal zijn verspreid. De maatschappelijke schade kan groot zijn, zeker wanneer beslissingen niet uitlegbaar of controleerbaar zijn. Een verbod op staatsregulering zet de deur wijd open voor dergelijke ontwikkelingen.
Daarbij zou bestaande AI-wetgeving op staatsniveau buiten werking worden gesteld. Colorado verplicht bedrijven nu al om consumenten te beschermen tegen algoritmische discriminatie en openheid te geven over AI-gebruik. In New Jersey gelden straf- en civielrechtelijke sancties voor het verspreiden van misleidende deepfakes. Ook Ohio en andere staten werken aan wetten over verkiezingsmanipulatie, identiteitsfraude en gemanipuleerde content. Al deze initiatieven zouden onder het federale verbod komen te vervallen.
Tot slot
In plaats van een federale minimumnorm voor AI-wetgeving kiest de Amerikaanse politiek voor verregaande deregulering. Hoewel de industrie daar ongetwijfeld van zal profiteren, worden burgers tien jaar lang blootgesteld aan risicovolle technologie zonder wettelijke bescherming. Of het voorstel daadwerkelijk wet wordt, is nog onzeker: het moet nog meerdere stemmingen doorstaan in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat.
De Verenigde Staten lijken een koers in te slaan die haaks staat op de aanpak in Europa. Binnen de EU is gekozen voor een uitgebreid juridisch kader (de AI-verordening), waarin innovatie wordt gecombineerd met ethiek, transparantie en risicobeheersing. Ondanks bestaande zorgen en onduidelijkheden biedt dit ten minste een mate van bescherming. De Amerikaanse regering kan zich afvragen of een volledig vrije ontwikkeling van AI het echt waard is, als dat ten koste gaat van publieke waarden, rechtsbescherming en democratische controle; principes die de VS ooit zo hebben gekenmerkt.
AI-forum 2025/2
GPT-4o en het Ghibli Effect: de genadeslag voor ontwerpers en rechthebbenden?
Afgelopen week stond social media vol met afbeeldingen in de kenmerkende stijl van de Japanse animatiestudio Ghibli. Dit was het gevolg van de release van OpenAI's nieuwe afbeeldingsgenerator, die onderdeel uitmaakt van de reeds bestaande chatbot ...
Anthropic mag de ontwikkeling van Claude AI doorzetten, ondanks zorgen auteursrecht
Van de 39 Amerikaanse auteursrechtzaken op het gebied van AI-ontwikkeling, zijn er twee gericht tegen ontwikkelaar Anthropic. Anthropic is het bedrijf achter Claude AI, een chatbot van vergelijkbare aard en kwaliteit als ChatGPT. Claude is deels g...
AI Verordening: Hoe verzeker je AI-geletterdheid binnen je organisatie?
Sinds 2 februari 2025 zijn aanbieders en gebruiksverantwoordelijken van AI-systemen verplicht om voldoende AI-geletterdheid te verzekeren van hun personeel en andere personen die namens hen AI-systemen gebruiken. Als onderdeel van de eerste ree...
Creatieve sector verontwaardigd over nieuwe Gedragscode AI-verordening
Het Europese AI-bureau heeft recent de derde en laatste conceptversie gepubliceerd van de Gedragscode voor aanbieders van generatieve AI, als aanvulling op de AI-verordening. Makers, uitvoerende kunstenaars en rechthebbenden reageren hierop veront...
Britse denktank wil commerciële AI-training in Engeland legaliseren
2 maanden terug bespraken we hoe de Britse overheid een auteursrechtelijke hervorming overweegt op basis waarvan bedrijven voor commerciële doeleinden mogen tekst- en dataminen, tenzij rechthebbenden zich daar uitdrukkelijk tegen verzetten. Oftewe...
Generatieve AI als voertuig voor de meningsuiting en creatieve expressie
De discussie over generatieve AI in de kunstwereld wordt vaak gedomineerd door zorgen. Makers en rechthebbenden vrezen dat hun werken worden nagebootst, dat creatieve beroepen onder druk komen te staan en dat bestaande rechten worden ondermijnd. M...
Hoe GPT-NL en Nextcloud de afhankelijkheid van Big Tech helpen terugdringen
In een wereld waarin taalmodellen als ChatGPT razendsnel terrein winnen, groeit ook het besef van afhankelijkheid. De meeste krachtige AI-systemen worden gebouwd en beheerd door een handvol grote Amerikaanse technologiebedrijven, die beperkte tran...
AI-training is geen fair use, concludeert een groep Amerikaanse hoogleraren
Een groep toonaangevende Amerikaanse hoogleraren auteursrecht heeft zich uitgesproken tegen Meta’s beroep op fair use voor het trainen van generatieve AI-modellen. In een stevig beargumenteerde amicus brief stellen de experts dat het gebruik van a...
Adobe's Content Credentials: het equilibrium tussen auteursrecht en innovatie?
De inzet op transparantie in het tijdperk van generatieve AI krijgt een krachtige impuls met Adobe’s recente introductie van Content Credentials. Door dit nieuwe systeem kunnen makers hun naam, de herkomst van werken en hun voorkeuren over AI-gebr...
2024 EU AI-verordening: een gedetailleerde analyse
De AI-verordening is een belangrijk regelgevingskader dat gericht is op het harmoniseren van de ontwikkeling, de toepassing en het gebruik van AI binnen de EU. Deze uitgebreide regelgeving, die op 1 augustus 2024 van kracht is geworden, is bedoeld...
OpenAI wijzigt koers: non-profit behoudt controle
OpenAI heeft aangekondigd de plannen voor de overgang naar een winstgericht bedrijfsmodel deels terug te draaien. Het bedrijf is van plan zijn for-profit tak om te zetten in een public benefit corporation (PBC), maar de volledige zeggenschap blijf...
AI in oorlogsvoering: strategische innovaties en juridische uitdagingen
Kunstmatige intelligentie (AI) speelt een steeds grotere rol in moderne oorlogsvoering. Wat begon als een ondersteunend hulpmiddel in beeldherkenning en dataverwerking, ontwikkelt zich razendsnel tot een beslissende factor in zowel militaire op...
US Copyright Office over AI-training, auteursrecht en fair use (uitgebreide analyse)
Begin mei publiceerde het Amerikaanse Copyright Office (UCO) het derde en laatste rapport in haar reeks over AI en auteursrecht. Het rapport werpt een diepgravende blik op de juridische status van AI-training onder het Amerikaanse auteursrecht, me...
Aansprakelijkheid in het AI-tijdperk: is de kwalitatieve aansprakelijkheid voor gebrekkige roerende zaken toe aan een update?
§ 1. Inleiding
Artificial intelligence (hierna: ‘AI’) speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Zo is AI bezig met een flinke opmars in onder andere de financiële sector, in bestuursrechtelijke besluitvormingsprocessen en bij de opkomst ...
Amerikaans wetsvoorstel verbiedt niet-federale AI-wetgeving voor 10 jaar
In het Huis van Afgevaardigden (de Amerikaanse tegenhanger van de Tweede Kamer) is een wetsvoorstel ingediend dat staten en andere niet-federale overheden de komende tien jaar verbiedt om eigen regels op te stellen voor kunstmatige intelligentie. ...
AI-training en auteursrecht: de internationale verschillen
Mag je auteursrechtelijk beschermd werk gebruiken om AI-modellen te trainen? Die vraag houdt wetgevers wereldwijd bezig. Als onderdeel van haar recente rapport, heeft het Amerikaanse Copyright Office in kaart gebracht hoe verschillende landen AI-t...
Het doel heiligt de middelen – Anthropic’s nieuwe AI grijpt naar chantage
Anthropic heeft met Claude Opus 4 een van de meest geavanceerde AI-modellen tot nu toe gelanceerd. Maar bij interne veiligheidstests bleek het model bijzonder doortastend, zelfs manipulatief. Deze blog bespreekt hoe Claude Opus 4 overging tot chan...
Japan introduceert AI-wetgeving die sterk afwijkt van onze AI-verordening
Op 28 mei 2025 nam het Japanse parlement voor het eerst een nationale AI-wet aan. Deze nieuwe wet, beter bekend als de AI Utilization Promotion Act, kiest nadrukkelijk voor een andere koers dan de Europese Unie. Waar de EU inzet op risicobeperking...
Van handmatige moderatie naar AI-gestuurde detectiesystemen
Inleiding
In hoeverre moet generatieve stijlnabootsing worden afgeremd met “guardrails”?
De opkomst van generatieve AI heeft een breed spectrum aan creatieve toepassingen mogelijk gemaakt. Of het nu gaat om tekst, beeld, video of muziek: de modellen worden steeds krachtiger. Tegelijkertijd staat de juridische toetsing aan bijvoorbeeld...
Derde rechtszaak tegen Anthropic: kun je tekst- en datamining contractueel verbieden?
Reddit heeft een rechtszaak aangespannen tegen AI-ontwikkelaar Anthropic. De aanklacht draait om het vermeende herhaaldelijk scrapen van Reddit-data door Anthropic, ondanks eerdere toezeggingen om daarmee te stoppen. Daarmee voegt deze zaak zich i...
Disney en Universal trekken ten strijde tegen AI-bedrijf Midjourney
Disney en Universal hebben een rechtszaak aangespannen tegen het AI-bedrijf Midjourney. Volgens de twee Hollywood-giganten heeft Midjourney op grote schaal auteursrechtelijk beschermd beeldmateriaal gebruikt bij het trainen van zijn AI-modellen, z...
Meta’s AI-app leidt tot onbedoelde publicatie van privégesprekken
De nieuwe standalone AI-app van Meta heeft veel stof doen opwaaien. Gebruikers van de app deelden onbedoeld persoonlijke gesprekken met de chatbot op een openbare feed. De situatie heeft vragen opgeroepen over Meta’s interface en de bescherming va...
AI-muziekplatforms in overleg met major labels: wat zijn de mogelijke gevolgen?
Recent werd bevestigd dat de grote platenmaatschappijen (Universal Music Group, Warner Music Group en Sony Music Entertainment) in gesprek zijn met de bekende AI-muziekplatforms Suno en Udio. Volgens diverse bronnen onderhandelen deze partijen ...
AI in kinderspeelgoed: Mattel en OpenAI kondigen nieuwe samenwerking aan
Mattel en OpenAI hebben een strategische samenwerking aangekondigd om AI te integreren in speelgoed voor kinderen. Het nieuws roept belangrijke juridische en maatschappelijke vragen op. In dit artikel bespreken we de aankondiging, de eerste reacti...